Αρχικά, πρέπει να σημειωθεί ότι ο άνθρωπος έχει μέσα του την τάση για αυτό-πραγμάτωση την οποία μπορεί να επιζητά να εκπληρώσει μέσα από πολλούς τομείς της ζωής του.

Ωστόσο στην πορεία του θα συναντήσει εμπόδια που θα δυσχεράνουν την προσπάθεια του για εξέλιξη. Τα εμπόδια αυτά θα κληθεί κανείς να τα αντιμετωπίσει με όσα εφόδια κατέχει, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά.

Μερικές φορές ενδεχομένως αυτά τα εφόδια να μην επαρκούν, είτε επειδή αυτά μπορεί να είναι ελλιπή είτε λόγω της φύσης των δυσκολιών που έχουν προκύψει. Συνήθως οι άνθρωποι σκέφτονται την ψυχοθεραπεία όταν νιώσουν ότι οι δυσκολίες που έχουν να αντιμετωπίσουν υπερβαίνουν τις δυνατότητες τους τη δεδομένη χρονική στιγμή.

Η ψυχοθεραπεία εστιάζει στη βαθύτερη κατανόηση των δυσκολιών, εστιάζοντας στον τρόπο που τα εξωτερικά γεγονότα συνδέονται με ενδοψυχικές καταστάσεις που ενδεχομένως να έφεραν στην επιφάνεια κάποιες εσωτερικές συγκρούσεις, αδυναμίες, δυσκολίες ή κενά.

Η επαφή του ατόμου με τις ελλείψεις αυτές και η παρουσία ενδοψυχικής σύγκρουσης δημιουργούν πολλές φορές ένα αίσθημα δυσφορίας και παράγουν συμπτώματα άγχους ή/και μελαγχολίας. Έτσι κάποια/ος χωρίς να είναι πολύ σίγουρη/ος μπορεί να αναζητήσει ψυχοθεραπευτική βοήθεια, χωρίς να μπορεί να πει με ευκολία τι είναι αυτό που της/του συμβαίνει.

Παράλληλα, η ανησυχία του ότι κάτι μπορεί να μην πάει καλά είναι τόσο έντονη, όσο είναι και η ανάγκη να νιώσει ότι όλα θα πάνε καλά. Η ψυχοθεραπεία, είναι μια ευκαιρία για να δοθεί χώρος και χρόνος στον εαυτό για να διερευνήσει ελεύθερα και με ασφάλεια ζητήματα που στην καθημερινότητα είναι δύσκολο να τα επεξεργαστεί κανείς.

Επίσης είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι καμιά φορά οι δυσκολίες που μπορεί να υπάρχουν, πιθανόν να είναι τόσο έντονες και επίμονες που το άτομο στην προσπάθειά του να τις αντιμετωπίσει χάνει την επαφή με τον εσωτερικό του κόσμο και έτσι δεν μπορεί να αντιληφθεί το πώς οι δυσκολίες αυτές τον/την έχουν επηρεάσει/καταβάλει.

Στο σημείο αυτό, το περιβάλλον διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς ένα άτομο που νοιάζεται ενδεχομένως να είναι αυτό που θα παρατηρήσει τη δυσκολία και τις συνέπειές της και θα πει στον παθόντα ότι ίσως χρειάζεται να φροντίσει τον εαυτό της/του μέσα από μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία.